Τρόποι βελτίωσης γραφοκινητικών δεξιοτήτων σε παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας

Γράφει η Πολιτάκη Μαρκέλλα, Εργοθεραπεύτρια

Γνωρίζοντας πόσο σημαντικές είναι οι γραφοκινητικές δεξιότητες για την καλή εξέλιξη των παιδιών στο σχολείο και πόσο επηρεάζουν την επίδοση τους αλλά και τη διάθεση τους να εμπλακούν σε δραστηριότητες που περιλαμβάνουν σύλληψη και χρήση εργαλείου γραφής, θα αναφερθούμε σε τρόπους βελτίωσης και εκμάθησης της σωστής τεχνικής.

Καλό είναι από την προσχολική ηλικία και το προνήπιο να ελέγχουμε α) τον τρόπο με τον οποίο συγκρατεί το παιδί τον μαρκαδόρο ή το μολύβι του για να ζωγραφίσει και β) αν μπορεί να ζωγραφίσει χωρίς να βγαίνει εκτός πλαισιού. 

Πολλά παιδιά το κρατούν παλαμιαία (με όλα τα δάκτυλα γύρω απο το εργαλείο γραφής), που είναι τρόπος μικρότερης ηλικίας ή και χρησιμοποιώντας τέσσερα δάκτυλα (τετραποδική λαβή σύλληψης). Η τετραποδική λαβή αλλάζει τη μορφή στήριξης του μολυβιού, η οποία μεταφέρεται από πάνω και όχι από κάτω, όπως είναι στη τριποδική λαβή, που είναι και η πιο αποδεκτή και έχει το καλύτερο αποτέλεσμα κατά τη γραφή.Έτσι αν το παιδί τοποθετεί το μέσο  δάκτυλο μαζί με το δείκτη για να συγκρατήσει το μολύβι του η στήριξη βρίσκεται εκεί που τοποθετείται ο μέσος. Έτσι, το παιδί διαγράφει γραμμές απο κάτω προς τα επάνω και με φορά απο δεξιά προς τα αριστερά και κατά τη γραφή δε μπορεί να δει μέχρι που θα σταματήσει τη γραμμή που διαγράφει και αν βρίσκεται επάνω στη γραμμή αφού γράφοντας ανάποδα δε διακρίνει ξεκάθαρα το αποτέλεσμα. Αν παραμείνει αυτός ο τρόπος στη συνέχεια το παιδί κουράζεται εύκολα, κάνει άσχημα γράμματα ή και αποκτάει τη λεγόμενη δυσγραφία κατά την οποία δεν κατανοούμε τι έχει γράψει ή διαβάζουμε με δυσκολία το γραπτό του. 

Υπάρχουν τρόποι βελτίωσης και εκπαίδευσης της ορθής τεχνικής χρήσης του εργαλείου γραφής που χρησιμοποιούνται στην Εργοθεραπεία με στόχο την πρόληψη. 

Πολλές φορές περιμένουμε ότι με την αύξηση της ηλικίας το παιδί θα αλλάξει μόνο του τον τρόπο που χρησιμοποιεί. Όμως τις περισσότερες φορές αυτό δε συμβαίνει γιατί το παιδί συνηθίζει στην κακή τεχνική και αν κάποιος ειδικός δε το βοηθήσει, δε μπορεί να γνωρίζει το ίδιο τον σωστό τρόπο για να τον εφαρμόσει. 

• Με υπόδειξη καθώς και με ασκήσεις γραφής όπως π.χ. ασκήσεις με βελάκια που δείχνουν από πού ξεκινάει να διαγράφει τις γραμμές και πού θα τελειώσει το κάθε σχήμα καθώς και με γραφή γραμμών κυματοειδών και κυκλικών ή ευθειών και πλάγιων μπορεί να δούμε βελτίωση.  Υπάρχουν φύλλα με τα αντίστοιχα σχήματα που μπορούμε να γράψουμε μόνο διακεκομμένες γραμμές και το παιδί να τις ενώνει με το μολύβι του ή να ακολουθεί αρχικά τις γραμμές με ένα χρωματιστό μολύβι για να εκπαιδεύεται. 
• Ακόμα και οι επαναλήψεις δηλαδή η εξάσκηση βοηθούν στη βελτίωση της χρήσης του μολυβιού.
• Επίσης η χρήση ψαλιδιού και η κοπή σχημάτων βοηθούν στο ομαλό πέρασμα στη γραφή.
• Παράλληλα μπορούμε να ζητήσουμε απο το παιδί να ζωγραφίσει μέσα σε σχήματα (όπως φαίνεται στη πρώτη εικόνα) για να εξασκείται στον καλύτερο έλεγχο, στην κίνηση των δακτύλων και του καρπού. 

Όταν το παιδί αρχίσει να τα καταφέρνει παίρνει ικανοποίηση απο το αποτέλεσμα και είναι πρόθυμο να εμπλακεί σε δραστηριότητες γραφής, καθώς σταματάει να δυσκολεύεται και να ενοχλείται απο τη χρήση του μολυβιού και την προσπάθεια που καταβάλει για να τα καταφέρει.  Πολλές από τις γραφοκινητικές ασκήσεις βοηθούν και στην βελτίωση της οπτικής διάκρισης και του οπτικοκινητικού συντονισμού που είναι απαραίτητες δεξιότητες για την φοίτηση του παιδιού στο σχολείο αλλά και στην εκτέλεση δραστηριοτήτων καθημερινής ζωής και ψυχαγωγίας.
Υπάρχει μεγάλη ποικιλία τετραδίων με ασκήσεις προγραφής και γραφής στα βιβλιοπωλεία, όμως πριν φτάσουμε να δώσουμε στο παιδί να γράψει χρειάζεται να παρατηρήσουμε τον τρόπο που γράφει και να έχει κάνει μια προετοιμασία, όπως π.χ. να έχει χρησιμοποιήσει ψαλίδι, πλαστελίνη, παζλ, τουβλάκια κτλ.    

πηγή: markellapolitaki.blogspot.gr